تجهیزات کنترلی دستگاه چیلر تراکمی
چیلرها واحدهای خنک کننده آب هستند که در کاربردهای مسکونی، اداری، تجاری و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند. در صورتی که چیلرها به منظور خنک کردن آب برای مصارف تهویه مطبوع به کار برده شود، این دستگاهها بصورت مستقل یا به صورت ترکیبی با سایر واحدها مانند هواسازها مورد استفاده قرار می گیرند تا در فضای داخل ساختمانها دمای مناسب به دست بیاید. در مصارف صنعتی چیلرها کنترل دمای پایدار را برای فرایندهای صنعتی تضمین می کنند؛ بنابراین توجه به ضرورت ایجاد فضای مطبوع جهت آسایش انسان در کاربردهای ذکرشده و همچنین انجام فرایندهای برودتی صنعتی، کنترل سیکل تبرید چیلر از درجه اهمیت فراوانی برخوردار است. در ادامه مطلب با تجهیزات کنترلی دستگاه چیلر تراکمی آشنا خواهیم شد. با ساینا تهویه رادمان همراه باشید.
تجهیزات کنترلی چیلرهای تراکمی
شیر برقی (Solenoid Valve)
در دستگاه چیلر به منظور جلوگیری از عبور مایع مبرد کندانسور به اواپراتور در شرایطی که کمپرسور دستگاه خاموش است روی خط مایع، قبل از شیر انبساط نصب میشود. وظیفه اصلی این شیر باز و بسته کردن مسیر عبور مبرد است. بدین ترتیب که با برق دار شدن بوبین شیر برقی مسیر عبور سیال باز و با قطع برق بوبین مسیر بسته میشود.
اولین فرمان هنگام روشن نمودن دستگاه از ترموستات نصب شده روی مسیر ورودی آب به اواپراتور به این شیر داده میشود که در صورت نیاز به سرمایش، مسیر عبور مبرد را باز نموده پس از چند لحظه (که قبلاً زمان آن روی تایمر مشخص شده است) کمپرسور نیز شروع به کار میکند. با رسیدن دمای آب برگشتی به میزان تنظیمشده روی ترموستات با فرمان ارسالی شیر برقی مسیر عبور مبرد را خواهد بست و با ادامه کار کمپرسور بالطبع پایین آمدن فشار مکش و فرمان کنترل کننده فشار پایین سیستم (HLPC) کمپرسور خاموش می گردد.
در چیلرهایی که دو کمپرسور بصورت موازی با هم کار می کنند، فرآیند فوق در دو مرحله صورت میگیرد؛ یعنی در مرحله اول فرمان به کمپرسور دوم داده شده و خاموش (روشن) میشود و در مرحله بعد فرمان به شیر برقی مربوطه داده شده، کل مدار بسته و با روش مذکور کمپرسور اول نیز از خط خارج می شود.
شیر برقی شامل یک بوبین می باشد که دو سر سیم آن به فاز ونول وصل میشود و با برقراری برق حوزه مغناطیسی و در نتیجه خاصیت آهنربایی ایجاد می کند. درون سوراخ بوبین میله متصل به سوپاپ سوزنی و یا متصل به دیافراگم ارتجاعی به وسیله فنر قراردارد که در زمان مغناطیس شدن به طرف بالا حرکت کرده و راه ورود مایع مبرد باز می شود و زمانی که جریان برق قطع شود نیروی فنر سوپاپ سوزنی یا دیافراگم را به جای خود بر می گرداند و راه خروج مبرد را مسدود میکند.
کنترل فشار رانش و مکش کمپرسور (High & Low Pressure Control) (HLPC)
این کنترل کننده در چیلر خود از دو بخش فشار بالا و فشار پایین تشکیل شده است که فشارهای بالا و پایین کمپرسور را حس می کند. کنترلکننده فشار بالا در صورت افزایش فشار رانش کمپرسور بیش از حد تنظیم شده، فرمان قطع صادر می شود پس از کشف علت بالا رفتن فشار و رفع عیب با فشار دکمه Reset دوباره فرمان وصل صادر خواهد داد و با کاهش فشار به میزان کمتر از حد تنظیم شده فرمان قطع صادر میشود. بخش فشار پایین از دو جزء فشار قطع (Cut out) و فشار وصل (Cut in) تشکیل شده است.
با کاهش فشار مکش کمپرسور به میزان کمتر از فشار قطع تنظیم شده کنترل کننده فرمان قطع صادر نموده و با افزایش فشار مکش به میزان بیشتر از فشار وصل تنظیم شده، به طور خودکار فرمان وصل صادر خواهد نمود.
فشار تنظیم بستگی به نوع دستگاه چیلر و مبرد مصرفی دارد. باید توجه داشت که فشار تنظیم شده همواره پایین تر از فشار شیر اطمینان کندانسور باشد.
همانطور که در شکل نشان داده شده است این کنترلر شامل دو کانکتور میباشد کانکتور سمت راست به شیر دیسشارژ و کانتکتور سمت چپ به شیر مکش نصب میگردد. پیچهای بالای کنترلر جهت تنظیمات اعداد فشارها مورد استفاده قرار می گیرد.
بررسی شرایط عملکرد کنترلر فشار مکش و رانش کمپرسور در دستگاه های چیلر
فرض کنید عدد Cut out روی psi30 تنظیم شده است و فشار مکش psi 40 است سیستم به کارکرد طبیعی خود ادامه میدهد فشار به psi 50 می رسد. سیستم همچنان به صورت طبیعی به کار خود ادامه می دهد. حتی اگر فشار بالاتر هم رود سیستم باز هم به کار خود ادامه میدهد. چون در فشار مکش کمپرسور ما کنترلر قطع کن رو به پایین داریم یعنی اگر فشار گاز کمتر از psi30 شود کنترلر عمل می کند و چیلر را خاموش می کند.
گاهی در چیلرها ترموستات تدریجی کنترلکننده درجه حرارت آب عمل نمی کند و آب داخل اواپراتور مرتباً سردتر میگردد (همزمان با سرد شدن آب مقدار مایع مبرد ورودی به اواپراتور کم میشود و فشار مکش کمپرسور چیلر نیز کم خواهد شد) در این صورت هرگاه آنتی فریز نیز عمل نکند و یا اینکه در مدار ترموستات ایمنی پیشبینی نشده باشد آب در داخل اواپراتور یخ خواهد زد. ضمناً در کمپرسورهای بسته و نیمه بسته گرمای موتور بوسیله مبرد جذب می گردد و کمشدن بیش از حد فشار گاز مکش باعث خواهد شد که گاز قادر به جذب گرمای موتور نباشد و به تدریج درجه حرارت موتور بالا رفته و سیم پیچی آن صدمه میبیند. همچنین کم شدن بیش از حد فشار گاز مکش باعث تبخیر روغن و خروج آن از کمپرسور میگردد که نتیجه آن عدم روغن کاری کمپرسور و صدمه دیدن آن خواهد بود.
حالتی را فرض کنید که چیلر از نوع هواخنک است و فن کندانسور چیلر به هر دلیلی از مدار خارج شده است و یا فین های کویلهای کندانسوری مسدود شده باشد و یا گاز بیش از حد شارژ شده است … و در چیلرهای آب خنک، برجخنککن مرکزی خراب است مثلاً توری برج گرفته و یا فن برج خنک کن کار نمی کند و یا پمپ کوچک انتخاب شده است و … هر دلیلی که باعث شود دبی آب ورودی به برج کم شود و دمای کندانسور چیلر چه در نوع آبی و هوایی بالا رود سبب می شود دما و نتیجتاً فشار گاز بالا رود باعث آسیب کمپرسور چیلر می شود. برای حفاظت از کمپرسور هرگاه سیستم بالاتر از فشار تنظیم شده (Set Point) کارکند کنترلر فشار بالا عمل کرده و به صورت مستقیم به کمپرسور فرمان قطع میدهد. در اصطلاح میگوییم سیستم High کرده است.
کنترل فشار روغن (Oil Pressure Control) (OPC)
وظیفهی Oil Pump کمپرسور پمپاژ روغن در داخل کمپرسور چیلر است. کنترل کننده فشار روغن برای کنترل فشار روغن هر کمپرسور بطور جداگانه نصب می شود؛ یعنی اگر در یک چیلر دو کمپرسور داریم باید دو OPC داشته باشیم تا فشار روغن موجود در هر کمپرسور کنترل شود.
در صورتی که به هر دلیلی اختلاف فشار روغن و فشار محفظه کمپرسور از حد مجاز کمتر شود، کنترل کننده فرمان قطع صادر خواهد نمود که این فرمان با گرم شدن المان حرارتی نصب شده در داخل دستگاه همراه می باشد و تقریباً دو دقیقه پس از شروع کاهش فشار روغن، کنترلکننده کمپرسور را خاموش میکند. با سرد شدن المان حرارتی و با فشار دکمه Reset کنترلر مجدداً کمپرسور روشن می شود. در صورتی که اختلاف فشار موجود به حد مجاز رسیده باشد، کمپرسور روشن می ماند در غیر اینصورت مجدداً کمپرسور از مدار خارج خواه شد.
در صورتیکه در شروع فصل و در اول راه اندازی چیلر قرار داریم با روشن کردن اولیه، به دلیل گرم بودن آب در دقایق اول راهاندازی کنترل کننده فشار روغن فرمان قطع صادر می کند که پس از طی این مدت و افزایش فشار روغن به حد مجاز این مشکل مرتفع می گردد.
برای جلوگیری از مشکل اصطلاحاً Oil کردن در هنگام راهاندازی هیترهای کارتر روغن کمپرسور را چند ساعت قبل از راهاندازی روشن می کنیم. با در مدار قرار گرفتن المنت هیتر، مبرد تبخیر می شود و روغن و گاز از هم جدا می گردد. با جدا شدن روغن از گاز در حین شروع به کار چیلر، گاز در سیکل قرار می گیرد و روغن در کمپرسور می ماند. حال اگر المنت هیتر روغن قبل از راهاندازی در مدار قرار نگیرد. به محض روشن کردن کمپرسور در ساکشن روغن دچار کمبود روغن می شویم و پمپ روغن نمیتواند به فشار مورد نظر OPC برسد و فرمان قطع توسط OPC صادر می شود و در چیلر مدام خطای روغن خواهیم داشت و کمپرسور خاموش می شود.
کنترل فشار بالا (High Pressure Control) (HPC)
این کنترلر در چیلر به فنهای کندانسور فرمان قطع و وصل می دهد. در زیر به لزوم استفاده از این کنترلر می پردازیم: فرض کنید که چیلر در شب و در دمای درجه سانتی گراد 17 با چهار فن به طور دائم کار می کند وقتی هر چهار فن به صورت دائمی در مدار هستند در حقیقت دبی زیادی از هوای 17 درجه را از روی کویل کندانسوری عبور می دهیم؛ و باعث سابکول شدن بیش از حد مبرد می شویم و بعد از گذر از شیر انبساط تبخیر مناسب و درست در اواپراتور به خاطر سابکول شدن مبرد، زیاد انجام نمی شود؛ و مبرد خروجی از اوپراتور دوفازی بوده و سوپرهیت نیست. همین مسئله باعث مایع زدن به کمپرسور و آسیب به سیستم میشود. علاوه بر مایع زدن به کمپرسور در همین راستا Subcooled زیاد باعث کاهش فشار مکش کمپرسور چیلر و در نتیجه کاهش فشار رانش کمپرسورمی شود. اتفاقی که میافتد ساکشن کمپرسور یخ زده و کمپرسور مکرراً خاموش و روشن می شود.
از این رو برای کنترل این مسئله میبایست با نصب HPC خاموش و روشن شدن فنهای کندانسینگ یونیت را کنترل و اتوماتیک کرد.
این کنترل کننده در چیلر برای کنترل فشار رانش کمپرسور نصب می شود. در زیر این کنترل کننده یک عدد لوله مویینه مسی وجود دارد که فشار خط مایع را به آن منتقل می کند. در صورتی که فشار مذکور از مجموع فشار تنظیم شده و فشار Diff بیشتر باشد، فرمان وصل به فن کندانسور صادر می شود و تا زمانی که میزان فشار انتقالی به HPC به فشار تنظیم شده نرسد، فن در مدار خواهد بود.
فلوسوئیچ آب (Water Flow Switch)
به منظور حصول اطمینان از چرخش آب در دستگاه چیلر از فلوسوئیچ آب استفاده می شود. این وسیله حسکننده وجود جریان آب داخل اواپراتور و کندانسور آبی چیلر می باشد. بدین شکل که اگر تیغه این وسیله که در مسیر خروجی آب اواپراتور و کندانسور آبی نصب می گردد به هر دلیلی (مانند عدم عملکرد پمپ) عبور جریان آب را احساس ننماید فرمان قطع کارکرد و خاموش شدن چیلر را می دهد تا از احتمال یخ زدگی اواپراتور و افزایش فشار رانش کمپرسور به دلیل عدم کاهش دمای مبرد در کندانسور و وارد شدن صدمه به دستگاه چیلر جلوگیری نماید.
توجه شود ما با این کنترلر مطمئن میشویم که در خروجی اواپراتور و کندانسور چیلر آب داریم و در صورت عدم چرخش کامل آب این کنترلر به صورت مستقیم به کمپرسوردستگاه چیلر دستور قطع صادر می نماید.
هیتر روغن (Crankcase Heater)
چنانچه روغن در دمای پایین قرارگیرد، ویسکوزیتهی آن افزایش پیدا می کند و نمی تواند براحتی کار روغنکاری تمام قسمتهای کمپرسور را انجام دهد. به منظور جلوگیری از این امر یک المنت حرارتی برقی به شکل میله درون بدنه کارتر جاسازی می شود. اختلاف دمای ایجاد شده توسط هیتر از مخلوط شدن گاز مبرد در روغن جلوگیری می کند.
نحوه کنترل هیتر به گونهای است که در زمانی که کمپرسور خاموش است، هیتر وارد مدار میشود. در موارد شروع راهاندازی یا آغاز فصل گرما باید حداقل 24 ساعت قبل از روشن کردن کمپرسور هیترها وارد مدار شوند.
فیلتر مکش Suction Filter
این فیلتر در دستگاه چیلر روی خط مکش کمپرسور نصب می گردد که شامل یک پوسته و یک توری در داخل آن می باشد. این فیلتر در راه اندازی اولیه از درجه اهمیت بالایی برخوردار است و از ورود پلیسههایی که ممکن است در حین فرایند تولید وارد سیکل شده باشد، جلوگیری می کند.
سنسور حرارتی سرسیلندر (Cylinder Head Sensor)
در دستگاه های چیلر بسیاری از آسیبهای وارد شده به کمپرسورها بر اثر دمای بیش از حد در سرسیلندر کمپرسور است. به همین دلیل سنسور حرارتی (ترمیستور) بر روی یکی از سر سیلندرها تعبیه میشود. در صورتیکه به هر دلیلی دمای محفظه سرسیلندر کمپرسور بیش از حد مجاز باشد، سنسور فرمان قطع را صادر می نماید. این کنترلر به صورت Self Control عمل کرده و کمپرسور را حفاظت می کند.
فیوز (Fuse)
فیوز یا کلید مینیاتوری یا کلید اتوماتیک، این کنترل جهت قطع کردن مدار برق چیلر در زمانی که آمپر مصرفی آن بالاتر از حد مجاز است استفاده می گردد و بر اساس حداکثر آمپر مصرفی موتور انتخاب میگردد. محل قرار گرفتن فیوز همیشه در ابتدای ورود برق به چیلر میباشد تا با اتصال کوتاه کردن (Short Circuit) در هر نقطه چیلر توسط فیوز جریان برق قطع گردد.
کنتاکتور (Contactor)
از این وسیله جهت وصل و قطع برق و فرمان دادن به موقع در دستگاه چیلر استفاده می گردد. کنتاکتور تشکیل شده است از بوبین و دو هسته آهنی که یکی از این هستهها در زمان تحریک شدن بوبین بصورت آهنربا در میآید و دیگری متحرک می باشد که پلاتین کنتاکت اصلی به آن وصل گردیده است و کنتاکتهای فرعی که از طریق اهرم به هسته متحرک وصل می شوند. در روی کنتاکتور به غیر از کنتاکتهای اصلی که معمولاً برق سه فاز را وصل می کند، کنتاکتهای فرعی نیز وجود دارند که جهت فرمان دادن می توان از آنها استفاده کرد.
بعضی از این کنتاکتها به صورت وصل (Normally Open) و برخی دیگر به صورت قطع (Normally Close) میباشد. آن تعداد که در وضعیت وصل میباشد در زمان مغناطیس شدن هسته به حالت قطع و کنتاکتهایی که به صورت قطع میباشد به حالت وصل در میآیند.
در دستگاه چیلر فرمان به بوبین کنتاکتور داده می شود و در زمان لازم برق مدار چیلر را قطع و یا وصل می گردد.
کنتاکت کمکی (Instantaneous Auxiliary Contact)
این وسیله بر روی کنتاکتور نصب می گردد و در صورت کافی نبودن کنتاکتهای فرمان موجود روی کنتاکتور، به منظور افزایش تعداد کنتاکتها بر حسب مدار فرمان طراحی شده و استفاده می گردد.
بیمتال (Thermal Overload Relay)
یکی دیگر از قطعات تابلو برق چیلر بیمتال است. این قطعه از دو فلز غیرهمنام به هم چسبیده تشکیل شده است و جریان برق مصرفی کمپرسور یا هر مصرف کنندهی دیگر از روی آن عبور می کند. در صورتی که جریان برق مصرفی بیشتر از میزان تنظیم شده روی بی متال باشد، دو فلز غیر همنام شروع به گرم شدن می کنند و در نتیجه طول آنها افزایش می یابد، با توجه به اینکه افزایش طول آنها یکسان نمی باشد باعث قطع جریان برق می شود. بیمتالها معمولاً یک دکمه RESET دارند که بعد از خنک شدن بی متال میتوان با آن مجدداً بی متال را وارد مدار کرد.
این تجهیز افزایش جریان را خیلی دقیق تر از کلیدهای مینیاتوری کنترل می کند. بیمتال بر اساس آمپر درجهبندی می شود که دارای یک محدوده میباشد که میتوان با چرخش عقربه بیمتال را روی آمپر مورد نظر تنظیمکرد.
کلید حرارتی (Circuit Breaker)
در طراحی مدار برق چیلر هم میتوان از کلید حرارتی استفاده کرد و هم میتوان یک بیمتال و یک کلید مینیاتوری در نظر گرفت. بیمتال صرفا وظیفه کنترل اضافهی جریان را دارد ولی کلید حرارتی هم اضافه جریان و هم اتصال کوتاه را کنترل می کند.
رلهی شیشه ای (Industrial Realy)
این نوع رله مورد استفاده در چیلر از بوبین و کنتاکت های دو حالته (SPDT) تشکیل شده که جهت استفاده در مدارهای فرمان با ارجحیت وجود دو حالت برای هر کنتاکت (SPDT) نسبت به کنتاکتور فرمان می باشد. نمونه کاربرد آن قابلیت تعویض اولویت کارکرد کمپرسورهای اصلی و یا فرعی هر مدار چیلر با مدار دیگر، توسط یک کلید بر روی تابلو برق دستگاه و عملکرد رله مربوطه در داخل دستگاه می باشد که باعث افزایش عمر مفید کمپرسورها می گردد.
کار رله چیست؟ وقتی به بوبین رله برق داده میشود کنتاکتهای باز، بسته میشود و کنتاکتهای بسته، باز می شود. اگر در تابلو برق کلید استاپ و استارت داریم باید از رلهی شیشهای استفاده کنیم.
کنترل فاز (Phase Control)
کنترل برق سه فاز دستگاه چیلر و قطع کلی مدار کنترل، در صورت بروز هرگونه کاهش یا افزایش بیش از حد استاندارد ولتاژ، دو فازی شدن جریان برق و تغییر توالی فاز بر عهده این کنترل کننده می باشد.
تایمر (Time Relay)
تایمر وسیلهای است که برق ورودی خود را می تواند به دو ترمینال یکی بعد از دیگری در زمان معینی برساند؛ یعنی وقتی روی زمان مشخص تنظیم شود، پس از سپری شدن این زمان، کنتاکت وصل تایمر قطع و کنتاکت قطع آن وصل می شود. تایمر را به منظورهای خاصی در ادوات برقی استفاده میکنند که از آن میتوان در چیلرها جهت جلوگیری از روشن شدن همزمان چند مصرف کننده (مانند کمپرسورها) و یا روشن شدن به روش ستاره مثلث یک مصرف کننده استفاده کرد.
کمپرسورها در هنگام راهاندازی احتیاج به گشتاور و آمپر بیشتری دارند، از این لحاظ ابتدا کمپرسور به وسیله تایمر به صورت ستاره راه اندازی میشود و بعد از چند ثانیه به حالت مثلث در میآید.
سوئیچ استپ و استارت (کلید قطع و وصل)
این سوئیچ جهت قطع و وصل برق کمپرسور در چیلر استفاده می شود. مزیت این سوئیچ این است که در زمان قطع برق کلی، برق کمپرسور چیلر قطع می گردد و هنگام وصل شدن مجدد برق، کمپرسور چیلر دیگر روشن نمی شود بلکه باید مجدداً توسط اپراتور راهاندازی گردد.
(PLC) Programmable Logic Controller
در بسیاری از دستگاههای چیلر با توجه به نوع مصرف و حساسیت آنها بجای مدار فرمان از PLC استفاده می شود. برق بعد از ورود به دستگاه چیلر و گذر از کلید اصلی (main switch) وارد PLC میشود. این وسیله ضامن اجرای دستورات بوده و کنترل قطعات اصلی سیکل تبرید را بر عهده دارد.
بنابراین کنترل چیلر به دو روش عمده زیر صورت میگیرد:
- کنترلرهای الکترومکانیکی (شامل رله، فیوز، کنترلر های فشار و …)
- PLC
مزایای استفاده از PLC در چیلر
- در کنترلرهای الکترومکانیکی به علت راحتی تنظیم امکان تغییر توسط کاربر وجود دارد. به عبارتی عمده کنترلرهای مذبور بهراحتی جامپر می شود حتی اگر منطقی نداشته باشد، در صورتیکه در کنترلر با PLC این امر به راحتی صورت نمی پذیرد و بحث اعمال سلیقه اپراتورها در این روش حذف می گردد.
- دقت و حساسیت PLC بسیار بالاتر از کنترلرهای الکترومکانیکی بوده و در دستگاههایی که نیاز به دقت بالا هست، الزاماً از PLC استفاده می شود.
- امکان نسب نمایشگر برای PLC موجود بوده و میتوان درصورت نیاز نمایشگر را به فاصله دورتری از دستگاه قرار داد و پارامترهای مقتضی (از قیبل دما، فشار و …) را رویت نمود؛ بنابراین در این روش نیاز کمتر به حضور و بازدید اپراتور می باشد.
- در استفاده از PLC با برنامه ریزی صحیح میتوان تعداد کنترلرها را به حداقل رساند که این خود میزان و دفعات خرابی را کاهش می دهد.
ترموستات (Thermostat)
ترموستاتها از طریق حس کردن دمای محفظه یا محصول به سیستم تبرید چیلر فرمان ادامهی کار یا خاموش شدن می دهند.
انواع ترموستات از نظر نوع کاربری به دو گروه تقسیم می شوند:
ترموستات های اتاقی
ترموستات های اتاقی در داخل اتاق و یا محلی که لازم است دمای آن کنترل گردد نصب می شود و به همین علت معمولاً این ترموستات ها با ظاهری لوکس و زیبا به بازار عرضه می شوند. در این نوع ترموستات ها مجموع عضو حس کننده و پلاتین داخل کاور ترموستات می باشد.
ترموستات های کانالی
ترموستات های کانالی داخل موتورخانه ها و بروی دستگاه ها نصب می گردد؛ بنابراین لازم است از جنس مقاوم و فلزی ساخته شده باشد. ترموستات های کانالی اصولاً بالب دار هستند و این بالب در داخل محلی که قرار است دمای آن کنترل گردد، نصب می شود. ترموستات ها از نظر نوع قرارگیری در سیستم تغذیه الکتریکی به دو گروه تقسیم بندی میشوند:
قرارگیری در خط ولتاژ
ترموستات های خط ولتاژ به صورت سری با موتور کمپرسور بسته شده و قادرند تمام جریان عبوری از کمپرسور را تحمل کنند. این روش نصب در سیستم های کوچک نظیر یخچال های خانگی به کار برده میشود.
قرارگیری در کنترل خط ولتاژ
کاربری ترموستات به عنوان کنترل خط ولتاژ برای سیستم بزرگ تر بوده (مثل چیلر) که ترموستات نمی تواند تمام جریان عبوری از کمپرسور را تحمل نماید. در این شرایط ترموستات با یک بوبین کوچک دارای جریان کم سری نصب میشود و از طریق ولتاژ خط قدرت را کنترل میکند. با بسته شدن پلاتین ترموستات یک جریان کم از پلاتین ترموستات عبور کرده و بوبین کوچک را تحریک میکند. با تحریک بوبین فوق یک جریان خیلی بیشتری از یک مسیر دیگر میتواند وارد موتور کمپرسور چیلر شود.
کنترل کننده هایی نظیر ترموستات که دارای اتصالات الکتریکی هستند باید مجهز به وسیله ای برای باز و بسته شدن سریع پلاتین تا از قوس الکتریکی که باعث سوختن و به هم جوش شدن پلاتین میشود جلوگیری شود. کنترل کننده ها معمولاً به مکانیزم ضامن دار به عنوان وسیله ای برای باز و بسته شدن سریع اتصالات مجهز هستند.
ترموستات ها یک نقطه تنظیم (Set Point) و یک تفاضل (Differential) دارند. هر دو رنج قابل تنظیم بوده و میتوان ترموستات را برای هر نوع دمای وصل و قطع مورد نظر تنظیم کرد. اختلاف بین دمای وصل (Cut in) و دمای قطع (Cut out) میزان تفاضل را نشان میدهد.
در دستگاه چیلر این وسیله عامل کنترل کننده دمای آب ورودی به اواپراتور می باشد. در صورتی که دمای آب برگشتی از مصرف کننده ها (مانند فن کویل ها، هواسازها و…) بالاتر از حد تنظیمی روی ترموستات باشد، اجازه کار به کمپرسورها داده می شود و اگر آب برگشتی به اندازه کافی خنک باشد، دستور توقف عملکرد کمپرسور یا کمپرسورهای چیلر صادر می گردد.
در دستگاه چیلر به تعداد هر دستگاه کمپرسور و هر آنلودر یک مرحله ترموستات لحاظ می گردد. بطور مثال در چیلری که شامل چهار کمپرسور که هر کدام یک آنلودر دارند باید از یک ترموستات هشت مرحله ای استفاده کرد.
آنتی فریز (Anti Freeze)
در دستگاه چیلر همواره امکان یخ زدن اواپراتور وجود دارد برای کنترل این مسئله از کنترلر آنتی فریز استفاده می شود. این کنترل کننده دارای حباب حساسی است که در زیر اواپراتورهای چیلر آبی در قسمت خروج نصب میگردد و وظیفه ی جلوگیری از یخ زدن آب در اواپراتور است. بهترین وضعیت برای چیلرهای بالای صفر ورودی 12 درجه سیلسیوس و خروجی 7 درجه سیلسیوس می باشد و در دمای 4 درجه سیلسیوس آب شروع به افزایش حجم می کند، دمای آنتی فریز روی عدد 5 درجه ی سیلسیوس تنظیم می شود. به هر دلیلی به طور مثال اگر ترموستات خراب باشد یا کالیبره نباشد و … آنتی فریز با کاهش دمای آب و رسیدن آن به دمای 5 درجه سیلسیوس، فرمان قطع چیلر را صادر می کند. این کنترلر دارای دکمه Reset است که در صورت قطع کردن مدار، با رفع مشکل به وجود آمده با فشردن این دکمه دستگاه چیلر شروع به کار خواهد کرد.